Enflasyon ve deflasyon nedir ve yatırıma etkileri nelerdir?

Enflasyon, deflasyon ve yatırıma etkileri nelerdir?

Enflasyon yerel paranın alım gücünün azalması olarak en kolay şekilde tanımlanabilir. Örneğin 100 liralık alışveriş yaptığımızda aldığımız ürünlerin aynısı bir sene sonra almak için 110 lira ödüyorsak enflasyon o yıl %10 gerçekleşmiştir. Enflasyon hesabı yaparken çekirdek enflasyon gibi terimlerle karşılaşabiliriz. Bunun nedeni enerji ve gıda gibi sektörlerdeki değişkenlik nedeniyle daha gerçekçi enflasyon hesabı yapmak için bu yöntem seçilmektedir. İki tür enflasyon vardır.

Enflasyon

Maliyet enflasyonu

Üretim yapan kesimin girdilerindeki maliyet artışından kaynaklanan fiyat artışlarıdır. Üretici enerji ve hammadde gibi maliyet kalemlerindeki artışları tüketiciye yansıtır.

Talep enflasyonu

Hızlı büyüme sağlanan ekonomilerde talep artışından kaynaklanan arz-talep dengesizliğinden oluşan enflasyondur. Tüketicilerin oluşturduğu fazla talep ürünün fiyatını arttır.

Gelişmekte olan ülkelerde fiyatlarla devalüasyon arasında güçlü baş vardır. Dövize endeksli üretim nedeniyle kur artışındaki fark üretimi doğrudan etkiler. Bu etki enflasyon yaratır ve paranın hızlı değer kaybı tetiklenir. Sonucunda ise aşırı değersizleşen para nedeniyle devalüasyon kaçınılmaz olur.

Enflasyonu incelerken dikkat edilmesi gereken hususlar;

• Döviz kurlarındaki hızlı yükseliş
• Krediler ve faizlerdeki artış
• Sektör tekelleşmelerin yaşanması
• Bütçe açığının arması gelecek dönemlerde doğrudan enflasyonu tetikler
• Üretim artışı ihracattan az ise piyasada arz azalmasına neden olur buda enflasyonu tetikler.
• Gereksiz ve şov şeklindeki zam duyuruları enflasyona neden olur.

Enflasyon incelemesi

Deflasyon ise genel olarak ücretlerin düşmesidir. Kulağa iyi gelen bu terim aslında daha seyrek ve kısa süreli gerçekleşir. Ekonominin kötüye gittiğinin bir diğer habercisidir. Çünkü genel olarak düşen fiyatlar tüketicinin depresyon olarak tanımlanan ekonomik evreye girdiğini ve alımdan kaçarak ekonomi hakkında kuşkular duyduğunu gösterir. Ürünlerini satamayan üretici kâr marjını düşürerek ürünlerini elden çıkarmaya çalışır. Bu deflasyonist spiral denen etkiye sebep olabilir. Bu spiral düşen fiyatlara karşın canlanmayan ekonomi ve beraberinde yatırımcının yatırımını kesmesidir.

Enflasyonun ve deflasyonun yatırıma etkileri nelerdir?

Enflasyon ve deflasyon yatırım ortamını olumsuz etkileyen faktörlerdir. Enflasyon nedeniyle vadeli mevduat hesaplarından gelen gelirler erir. Yabancı yatırımcı mevduatını dövize çevirerek ilk fırsatta ülkeyi terk etme eğilimindedir. Tüketicilerde oluşan olumsuz algı nedeniyle tasarruf ve ihtiyaçlarda ötelemeye sebep olur. Tüm bunlar sonucunda ekonomi durgunluk veya krize girebilir.

Enflasyon ve deflasyon zamanında nasıl yatırım yapabiliriz?

Öncelikle ekonominin gidişatını önceden sezmek çok önemlidir. Eğer önceden sezile bilirse enflasyon nedeniyle gelebilecek durgunluk veya krizde borsa, tahvil gibi yatırım araçlarından nakde geçip zarardan kurtula bilinir. Nakde geçişten sonra ise genel olarak bu dönemlerde paranızın değerini koruyacak yegane yatırım aracı altındır. Altına yapılan yatırım ile değer kaybı azaltılabilir. Hatta kar bile sağlanabilir. Değer kaybeden hisse senetlerinin dipten dönüşü beklenerek ekonominin tekrar rayına girmeye başladığı zamanlarda ise yüksek kar elde edilebilir.